UV hasarı

GENEL BAKIŞ

UV Spektrumu

Ultraviyole radyasyon (UVR) 100 nm ile 400 nm arasındaki görünmeyen ışık spektrumunda oluşur ve biyolojik etkilerine göre UVA, UVB ve UVC olmak üzere üç banda ayrılır.¹

 

 

UVR ÇEŞİTLERİ

UVR’nin gözlerdeki yapabileceği hasarı anlayabilmek için, UVR çeşitleri ile neden olabilecekleri hasarlar arasında ilişki kurmak ve UVR’nin hücresel ve oküler düzeydeki etkilerine bakmak yardımcı olabilir. 

 

UVA

• UVA cildin bronzlaşması ve yaşlanmasından sorumludur
• UVA ışınları 315 nm ve 400 nm dalga boyları arasındadır²
• Ekvatora ulaşan solar UV enerjisinin %95’i UVA’dır²
• UVA’nın UVB tarafından oluşturulan oküler hasarı alevlendirdiği gösterilmiştir³

 

UVB

• UVB, DNA’ya hasar verir, doku hasarı ve güneş yanıklarına yol açar
• UVB ışınları 280 nm ve 315 nm dalga boyları arasındadır²
• Ekvatora ulaşan solar UV enerjisinin %5’i UVB’dir²
• UVB, UVA’ya göre biyolojik olarak daha aktiftir⁴

 

UVC

• UVC en toksik dalga bandıdır, ancak çoğu atmosfer tarafından absorbe edilir
• UVC ışınları 100 nm ve 280 nm dalga boyları arasındadır²
• UVC mikrop öldürücüdür 

 

 

UV: KAYNAKLAR, RİSKLER VE KONTAKT LENSLER NASIL YARDIMCI OLUR

Hastalarımızla oküler korunmanın gerekliliği konusunda önerilerde bulunmalı mıyız? Profesör James Wolffsohn, gözün UV maruziyeti konusundaki farkındalığı arttırmak ve koruma ile ilgili önerilerde bulunmak üzere en son kanıtları yeniden gözden geçirmiş. Makaleyi yükleyin

 

UV radyasyonu ve gözler Karen Walsh, UV’ye bağlı oküler patolojileri, yeterli bir oküler koruma sağlamanın önündeki engelleri ve UV-bloke edici yumuşak kontakt lenslerin rolünü yeniden değerlendirmiş. Makaleyi yükleyin

 

1. Parrish JA, Anderson RR, Urbach F, et al. UV-A: Biological Effects of Ultraviolet Radiation with Emphasis on Human Responses to Longwave Ultraviolet. New York, NY: Plenum Press; 1978: chap 1.
2. Ultraviolet (UV) Radiation, Broad Spectrum and UVA, UVB, and UVC. Updated May 25, 2005. Accessed December 5, 2007.
3. Sheedy J, Edlich RF. Ultraviolet eye radiation: the problem and solutions. J Long Term Eff Med Implants. 2004;14(1):67–71.
4. Fishman GA. Ocular phototoxicity: guidelines for selecting sunglasses. Surv Ophthalmol.1986:31:119–24.

 

 

HÜCRESEL HASAR

Radyan UV enerjisi hücre ve dokularda hasara nasıl yol açar?  

 

UV hasarı

Radyan UV enerjisi, nükleik asitler, proteinler, lipidler ve hücre içindeki diğer moleküller tarafından kolaylıkla absobe edilir.¹ Bu enerjinin çoğu dağılır ancak kalan kısmı moleküllerde yapısal değişikliğe neden olur. Ardından, hasarlı bir molekül hücre içindeki diğer moleküller ile reaksiyona girebilir.² Belgelenmiş olan özel bazı hücre içi UV maruziyeti durumları arasında, DNA’nın nokta mutasyonları,^3–4, protein denatürasyonu ve hücre ölümü sayılabilir.^3,6,7

 

1. Molho-Pessach V, Lotem M. Ultraviolet radiation and cutaneous carcinogenesis. Curr Probl Dermatol. 2007;35:14–27.
2. Taylor HR. Ultraviolet radiation and the eye: an epidemiologic study. Tr Am Ophth Soc. 1989;87:802–53.
3. Rünger TM. How different wavelengths of the ultraviolet spectrum contribute to skin carcinogenesis: the role of cellular damage responses. J Invest Dermatol. 2007;127(9):2236-44.
4. Allan J. Ultraviolet radiation: how it affects life on earth. Published September 6, 2001. Accessed December 5, 2007.
5. Mutations: what they are, their causes and effects – an overview. Updated November 27, 2007. Accessed December 6, 2007.
6. Berneburg M, Gattermann N, Stege H, Grewe M, Vogelsang K, Ruzika T, et al. J. Chronically ultraviolet-exposed human skin shows a higher mutation frequency of mitochondrial DNA as compared to unexposed skin and the hematopoietic system. Photochem Photobiol. 1997;66(2):271-5.
7. Apoptosis. Published November 30, 2007.Accessed December 6, 2007.

 

 

OKÜLER HASAR UVR hasarı kalıcı ve kümülatiftir. Kornea, lens, iris, retina ve ilişkili epitelyal ve konjunktival dokuları etkileyebilir. Dört kritik yapı –konjunktiva, kornea, lens ve retina – üzerindeki hasarları kanıtlanmıştır.1   Konjunktiva Konjunktiva UVR tarafından kolayca hasarlanabilir. UVR, oksidatif reaksiyonların karmaşık bir dizisini aktive eder ve hücre ölümüne giden yolakları açığa çıkarır.2

 

KORNEA

Hem epitel, hem de endotel (rejenere olamayan) daha savunmasızdır. UVB maruziyetinin artmasıyla birlikte korneal antioksidan koruyucu mekanizmalarda hasar meydana gelir ve bunun sonucunda da kornea ve gözün diğer kısımlarında hasarlanma meydana gelir.³

Önemli miktarda UVR korneal stroma tarafından absorbe edilir. Keratokonus veya refraktif cerrahi nedeniyle bu dokunun incelmesi, daha fazla UVR’nin lense ulaşmasına yol açar. Refraktif cerrahinin oldukça yeni bir işlem olması nedeniyle, stromanın cerrahi olarak inceltilmesinin erken katarakt gelişim riskini arttırıp arttırmadığını anlayabilmemiz için daha uzun yılların geçmesi gerekiyor.⁴

 

Lens

Zaman içinde, yaşlanma, kalıtım ve UV maruziyeti nedeniyle⁶ meydana gelen lens proteinlerindeki geri dönüşümsüz değişiklikler⁵ lensin şeffaflığını yitirmesine ve sararmasına neden olur.

 

Retina

Retina, UVR’ye karşı genellikle lensin filtre etme gücü ile korunmaktadır. Ancak, genç ve berrak lenslerden daha fazla UVR geçişi olacağı için, çocuklardaki UV koruması daha da kritik hale gelmektedir. 

 

Araştırma: Oküler yüzey UV ışınlarını burnun kenarına doğru yansıtır 

Avustralyalı araştırmacılar, burun kenarındaki bazal hücreli karsinomaların, yüzün güneşe maruz kalan diğer kısımlarına göre anlamlı olarak daha yüksek bir insidansa sahip olduğunu bulmuşlardır. Çeşitli açılardan gelen ışığı gözün eğimli yüzeyi aracılığıyla yansıtan bir model üzerinde yapılan araştırmalarda, gözün eğimli yapısının bir odaklama etkisi yaptığı ve burnun kenarlarında sıcak UV lekeleri oluşturduğu gösterilmiştir. Baş araştırmacı Dr. Benjamen Birt, “İyice saran güneş gözlükleri, tüm açılardan gelen UV radyasyonunun miktarını azaltmaktadır” çıkarımında bulunmuştur.⁷

 

1. Sliney DH. How light reaches the eye and its components. Int J Toxicol. 2002;21(6):501–9.
2. Buron N, Micheau O, Cathelin E, Lafontaine PO, Creuzot-Garcher C, Solary E. Differential mechanisms of conjunctival cell death induction by ultraviolet irradiation and benzalkonium chloride. Inv Ophthalmol Vis Sci. 2006;47(10):4221–30.
3. Cejkova J, Stipek S, Crkovska J, Ardan T, Platenik J, Cejka C, Midelfart A. UV rays, the prooxidant/antioxidant imbalance in the cornea and oxidative eye damage. Physiol Res. 2004;53:1–10.
4. Cohen S. SOS: ultraviolet radiation and the eye. Rev Cornea Contact Lens. October 2007:28–33.
5. Taylor LM, Aquilina J, Jamie JF, Truscott RJ. UV filter instability: consequences for the human lens. Exp Eye Res. 2002;75(2):165–75.
6. Robman L, Taylor H. External factors in the development of the cataract. Eye. 2005;19(10):1074–82.
7. Birt B, Cowling I, Coyne S, Michael G. The effect of the eye's surface topography on the total irradiance of ultraviolet radiation on the inner canthus. J Photochem Photobiol B. 2007;87(2)27–36.

 

 

UV İLE İLİŞKİLİ GÖZ HASTALIKLARI

UV maruziyeti, birçok göz hastalığının patogenezinde sebep olarak ya da risk faktörü olarak yer almaktadır.^1-4 Bu göz hastalıkları arasında, pinguekula, pterjium, UV keratokonjunktiviti, katarakt, maküler dejenerasyon, skuamöz hücreli karsinoma, oküler melanom ve klimatik damlacık keratopatisi yer almaktadır. En yaygın görülen UV ile ilişkili göz hastalıkları ile ilgili daha fazla bilgi için:

Pinguekula Pinguekula5,6 malign olmayan, kabarık, sıklıkla nazal limbusta yerleşmiş sarı renkli bir lezyondur. Pinguekula yıllar içerisinde gelişir Bu lezyonlar, konjunktival stroma dejenerasyonunun bir sonucu olarak meydana gelir UV maruziyetinin fazla olduğu alanlarda ve aktiviteleri yapanlarda ve çevresel öğelere bağlı olarak daha sık görülür (rüzgar, toz) Semptomları arasında kuruluk ve rahatsızlık hissi vardır Erken belirtileri, 9 yaş kadar küçük çocuklarda bile görülebilir7

 

Pterjium UV maruziyeti, pterjium gelişimindeki en önemli faktör olarak görülmektedir.8-11 Ekvatora yakın bölgelerde veya yüksek ortamlarda yaşayanlarda, 20 – 30 yaşlar arasında ve bazı aktiviteleri yapanlarda (örn. sörf yapanlar, yelkenciler, balıkçılar) insidansı daha yüksektir. Genç yaşta ve kuru rüzgarlı iklimlerde UV maruziyeti ile ilişkilidir.12 Görme etkilenebilir.

 

 

Pterjium patogenezi

• Konjunktival stroma dejenere olur ve kalın lifler ile yer değiştirirler. Korneal stroma da etkilenebilir. Burada gösterilen olguda, pterjium sol gözde korneanın üzerine yeni yayılmaya başlamıştır
• Pterjium, tipik olarak kabarık, kanat şeklindeki, fibröz, fibrovasküler ya da vasküler dokununj bir yamasıdır. Çoğunlukla nazalda yerleşmiştir
• Hastalar genellikle asemptomatiktir, ancak size görünümleriyle ilgili yakınmaları sebebiyle gelebilirler
• Pterjiumun tedavisi zordur, cerrahi her zaman başarılı olmayabilir 

 

Fotokeratit Akut olarak güneşe aşırı derecede maruz kalmak fotokeratite yol açabilir (UV keratokonjunktiviti).13 UV keratokonjunktiviti şu şekilde ilerler: Epitel tabakası tahriş olur ve gevşer. Takip eden enflamatuvar yanıt ödem, konjesyon ve korneada lekelenmeler ile sonuçlanır Epitel hücreleri ölebilirler ve görme keskinliği tehlikeye girebilir. Sinir lifleri bir şekilde tutulursa, buna bağlı olarak ağrı belirgin olabilir Konjunktiva da tutulmuştur. Travma sonucunda “göze kum kaçmış” hissi ortaya çıkar

 

Kortikal katarakt Katarakt2,14,15 körlüğün dünyada en önde gelen sebebidir. Birçok toplumda, katarakt cerrahisi en çok yapılan ameliyattır. 40 – 50 yaşlarda başlar ve semptomları arasında bulanık görme, haleler ve gece araç kullanırken parlama sayılabilir.

 

Katarakt gelişimi çok karmaşıktır

• Yaş ve kalıtım, tüm katarakt çeşitlerinin gelişimi için en önemli risk faktörüdür
• UV maruziyeti katarakt gelişimi için en büyük risk faktörü olarak kabul edilmektedir ve kortikal kataraktın erken başlaması ile ilişkili bulunmaktadır.¹⁴ Her ne kadar UV ile kortikal katarakt arasındaki ilişki deneysel olarak kanıtlanmış olsa da, UV maruziyetinin bu hastalığın doğal gelişimindeki rolü tam olarak anlaşılamamıştır
• Diğer risk faktörleri arasında sigara, diyet, ilaçlar ve genel sağlık durumu da yer almaktadır 

 

UV maruziyetinin lensi nasıl etkilediği ve kataraktı başlatma olasılığı: Kabul edilmiş bazı mekanizmalar

• Lens proteinlerindeki ışığa duyarlı amino asitlere dönüşüm
• UV filtre edici bileşiklerin lens proteinleri ile yaptıkları kovalent bağlar
• Reaktif toksik oksidanların oluşumu
• Kornea epitelindeki DNA’nın doğrudan hasar görmesi

 

 

 

 

1. Coroneo M. Sun, eye, the ophthalmohelioses and the contact lens. Eye Health Advisor, a magazine of Johnson & Johnson Vision Care, January 2006.
2. Young RW. The family of sunlight-related eye diseases. Optom Vis Sci. 1994;71(2):125–44.
3. Taylor HR, West S, Munoz B, Rosenthal FS, Bressler SB, Bressler NM. The long-term effects of visible light on the eye. Arch Ophthalmol. 1992;110(1):99–104.
4. Wittenberg S. Solar radiation and the eye: a review of knowledge relevant to eye care. Am J Optom Physiol Opt. 1986;63(8):676–89.
5. Perkins ES. The association between pinguecula, sunlight and cataract. Ophthalmic Res. 1985;17(6):325–30.
6. Lica L. Pinguecula and pterygium. Gale Encyclopedia of Medicine website, accessed via BNET Research Center Web site. Published 1999. Accessed December 7, 2007.
7. Ooi J-L et al. Ultraviolet fluorescence photography to detect early sun damage in the eyes of school-aged children. Amer J Ophthalmol 2006; 14(2): 294-298.
8. Saw SM, Tan D. Pterygium: prevalence, demography and risk factors. Ophthalmic Epidemiol. 1999;6(3):219–28.
9. Ang LP, Chua JL, Tan DT. Current concepts and techniques in pterygium treatment. Curr Opin Ophthalmol. 2007;18(4):308–13.
10. Mackenzie FD, Hirst LW, Battistutta D, Green A. Risk analysis in the development of pterygia. Ophthalmology. 1992;99(7):1056–61.
11. Nolan TM, DiGirolamo N, Sachdev NH, Hampartzoumian T, Coroneo MT, Wakefield D. The role of ultraviolet irradiation and heparin-binding epidermal growth factor-like growth factor in the pathogenesis of pterygium. Am J Pathol. 2003;162:567–74.
12. McCarty et al. Epidemiology of pterygium in Victoria, Australia. Brit J Ophthalmol 2000; 84(3): 289-292.
13. Bergmanson JP. Corneal damage in photokeratitis—why is it so painful? Optom Vis Sci. 1990;67(6):407–13.
14. McCarty CA, Nanjan MB, Taylor HR. Attributable risk estimates for cataract to prioritise medical and public health action. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2000;41(12):3720-5.
15. Ellwein LB, Urato CJ. Use of eye care and associated charges among the Medicare population. Arch Ophthalmol. 2002;120(6):804-11.
16. Bialek-Szymanska A, Misiuk-Hojlo M, Witkowska D. Risk factor evaluation in age-related macular degeneration. Klin Oczna. 2007;109(4–6):127–30.
17. Loeffler KU, Sastry SM, McLean IW. Is age-related macular degeneration associated with pinguecula or scleral plaque formation? Curr Eye Res. 2001;23(1):33–7.
18. Cruickshanks KJ, Klein R, Klein BE, Nondahl DM. Sunlight and the 5-year incidence of early age-related maculopathy: the Beaver Dam Eye Study. Arch Ophthalmol. 2001;119(2):246–50.
19. Taylor HR, Munoz B, West S, Bressler NM, Bressler NM, Bressler SB, Rosenthal FS. Visible light and risk of age-related macular degeneration. Trans Am Ophthalmol Soc. 1990;88:163–73; discussion 173–8.
20. Chalam KV, Khetpal V, Rusovici R et al. A review: role of ultraviolet radiation in age-related macular degeneration. Eye & Contact Lens 2011; 37(4): 225-232.
21. Wagner R S. Why children must wear sunglasses. Contemp Pediatr, 1995, 12: 27-31.